وجه تسمیه قطر و شهر دوحه

وجه تسمیه قطر و شهر دوحه

 وجه تسمیه قطر

* نام قطر را نوعی فروش ( خرید و فروش در بازار) که در این سرزمین معروف بوده ذکر کرده اند و علت شناخته شدن قطر بدین اسم این می باشد که یکی از بازارهای مشهور در دنیای عرب در زمان قدیم بوده است.  برای این نوع فروش دو تفسیر لغتی وجود دارد:

1- هنگامی که مقدار زیادی خرما یا کالای دیگری می خریدند ، مقدار کمی از آن باقی می ماند و وزن نمی شد و  به حساب نمی آمد که  به این مقدار کم  مقاطره ( ریشه کلمه قطر ) گفته می شد. مقاطره به معنای وزن کردن اشیا بر مبنای یک مقیاس تخمینی است که قبلا توسط شخص انجام گرفته و برمبنای آن سایر اشیا را به طور حدسی وزن می زدند.

2- گفته شده است شخصی نزد دیگری رسید و گفت چقدر خرما داری بطور تخمینی ( بدون وزن و ظرف خاص اندازگیری)گفت : به قدر قطاری از شتر که دنباله ی یکدیگر می روند در بعضی از روایات وجود دارد که قطر محل خرید و فروش شتر نیز بوده است اما واقعیت آن است که قطر مرکز خرید و فروش یکی از بهترین انواع خرما بنام خرمای هجر بوده است، همچنان که  بازار انواع کالا بوده است،کالاهایی مثل مروارید که به مروارید قطری معروف بوده است و همچنین بازاری برای فروش و عرضه لباس های محلی با کیفیت  و  با رنگ قرمز و کناره های گلدوزی که داشته در تمام شبه جزیره عربستان مشهور بوده است.

* در تاریخ مربوط به صدر اسلام نیز از پسوند قطری برای شبث  پیامبرگرامی اسلام (ص) که از موی شتر سرخ بافته شده بود ، استفاده گردیده است . (شبث عبایی است که اعراب آن را به صورت زینت یا  برای رفع سرما به کار می بردند. )

ابن اثیر در کتابش « النهایه فی غریب الحدیث و الأثر» روایت می کند که رسول اکرم (ص) لباسی عربی  قطری می پوشید و عایشه همسر پیامبر نیز لباسی می پوشید که به لیاس قطری معروف بوده و 5 درهم قیمت آن بوده است.

نگاهی به وجه تسمیه شهر دوحه

موقعیت

شهر دوحه مرکز کشور قطر در شرق سرزمین اصلی قطر و در ساحل خلیج فارس واقع شده است . فاصله آن از خط استوا 25 درجه و 17 دقیقه شمالی است و فاصله از  نصف النهار مبدا 51 درجه و 30 دقیقه شرقی است. (تهران و دوحه تقریبا روی یک طول جغرافیایی قرار دارند به همین خاطر لحظه ظهر هر دو شهر یکی است، البته زمان طلوع و غروب خورشید در آنها به دلیل تفاوت عرض جغرافیایی یکی نیست. )

    پیش روی آب خلیج فارس در داخل خشکی کشور قطر باعث به وجود آمدن شکل های مختلفی گشته که به نام های محلی خور ، دوحه و خلیج خوانده می شوند.

خور

     زبانه هایی از آب دریا که در خشکی پیش روی کرده و مستطیل شکل هستند . مانند خورالعدید در جنوب شرقی قطر، خور شهر الخور در شمال غربی کشور ، و خور الذخیره در شمال غربی شهر الخور  
 دوحه

     زبانه هایی از آب دریاست که در خشکی پیشرفت کرده ودایره شکل هستند. مانند دوحه شهر الدوحه ، مرکز کشور، در شرق قطر و دوحه الحصین، دوحه فشاخ، دوحه اسیود ، دوحه ام ماء و دوحه بن رحال در غرب سرزمین قطر .

خلیج

    زبانه هایی از آب دریا که به داخل خشکی حرکت کرده و وسعت آنها بیشتر از خورهاست و مانند دوحه ها   دایره ای شکل نیستند . از مهمترین آنها  خلیج ذکریت در غرب و خلیج سلوا  در جنوب غربی قطر را می توان نام برد .

عرب ها به پیشرفتگی آب دریا در خشکی(خلیج) که به شکل گرد باشد ، دوحه می گویند.نمونه این خلیج ها در کویت و دیگر کشور های عرب زبان ، با همین نام نیز وجود  دارد.

از آنجا که شهر دوحه در کنار خلیج گرد و نیم دایره (دوحه ) شکل گرفته ، خیابان های اصلی آن به تبع از خیابان ساحلی (کورنیش) ، حالت دایره ای دارند. غیر از کورنیش شش خیابان نیم دایره ایی اصلی دیگر در شهر دوحه کشیده شده است که به آنها طریق الدایری می گویند.(آنها به عربی و شماره مشخص شده اند: طریق الدایری الاول ، .... ، طریق الدایری السادس . به زبان انگلیسی نیز رینگ خوانده می شوند ،رینگA   تا .... رینگ F  ، معادل فارسی آنها را می توان خیابان کمر بندی نامید. )  سایر خیابان ها به شکل خطوط  شعایی  این نیم دایره ها را قطع می کنند.

نمایی از مناره اوقاف- شهر دوحه

دوحه امروز

بنابر آمار سرشماری سال 2004 جمعیتی بالغ بر 340 هزار نفر در وسعتی حدود 158 کیلومتر مربع در شهر دوحه زندگی می کنند.از نظر وسعت محدوده شهرداری (بلدیه )، دوحه کوچکترین و پر جمعیت ترین منطقه در تقسیمات اداری کشور قطر است. کشور قطر دارای 10 منطقه دارای شهرداری است که مجموع آنها شامل 90 محله تابع است که همه محلات به ترتیب از یک شماره گذاری شده اند.

 تراکم نسبی جمعیت 2141 نفر در هر کیلومتر مربع  می باشدکه در حد بالایی می باشد . جمعیت آن در سال 2006 به 370 هزار نفر بالغ گشته، شهر الریان که در نزدیکی دوحه قرار دارد در این سال با حومه خود حدود 317 هزار نفر جمعیت داشته و دومین شهر بزرگ قطر محسوب می شود.

شهر دوحه شامل 57 منطقه است .مناطق شهر دوحه مانند مناطق شهرهای ایران نیست بلکه فاصله بین خیابان های اصلی شهر که در واقع یک محله هستند به عنوان یک منطقه شناخته می شوند و همگی تابع یک شهرداری مرکزی هستند و در مناطق آن ، شهرداری منطقه وجود ندارد.

پرچمعیت ترین محلات این شهر عبارتند از :

1- المطار القدیم (منطقه 45 ) با حدود 33 هزار نفر جمعیت

2- ام غویلینه ( منطقه 27 ) با حدود 20 هزار نفر جمعیت

3- مدینه خلیفه جنوبی (منطقه 34 ( با 20 هزار نفر جمعیت

4- المنصوره و بن درهم  ( منطقه 25 ) با 19 هزار نفر جمعیت

5- نجمه (منطقه 26 ) با 17 هزار نفر جمعیت

این محلات ، محلات قدیمی مرکز و جنوب شهر دوحه هستند . محلات جدید بیشتر در شمال  وغرب شهر قرار دارند و غالب آنها کم جمعیت می باشند.

از نظر اهمیت نیز محله های الدیوان ، الجسره ، الدفنه ، الحی الدبلماسی ، جامعه قطر ، الاصمخ ، النجاده ، البدع ، المیناء ، السواق الجیده ،مطار الدوحه الدولی به دلیل استقرار مراکز مهم سیاسی ، ارتباطی ،اداری و بازرگانی  دارای اهمیت زیادی هستند.

با توسعه شهر دوحه بن سمت غرب ، این شهر به شهر الریان متصل شده به طوری که تشخیص مرز دو شهر به صورت عادی امکان پذیر نیست  ( مثل شهر تهران و شهر ری) و تنها در امور اداری این امر مشخص می شود .

نمایی از نماد صدف و مروارید در کورنیش دوحه

اماکن دیدنی دوحه

کورنیش شهر دوحه ، موزه قطر ، موزه هنرهای اسلامی ، قلعه دوحه (کوتkoot ) ، قلعه الوجبه ، خانه سنتی ( بیت التقالید شعبیه ) ، قهوه خانه سنتی (المقهی الشعبی) ، باغ وحش ، شهر بازی علاءالدین ، نادی دیبلماسی( مرکز تفریحی و ورزشی دیپلماسی) ، نمایشگاه بین المللی دوحه ، فروشگاه ها و مراکز تجاری و رستورانها