کشور های جدید

کشور های جدید

آیا می دانید که از سال ۱۹۹۰ تاکنون ۲۸ کشور جدید پا به عرصه گذاشته اند؟شاید اطلاعاتی که در ادامه ارائه می شود مورد استفاده دوستان باشد.

اغلب این کشور ها پس از فروپاشی شوروی سابق متولد شدند. برخی از این کشور ها ؛ در جریان موج استقلال طلبی اروپای شرقی و شبه جزیره بالکان بوجود آمدند. تعدادی نیز از پس از استقلال تغییر نام یافتند. بعضی از این کشور ها سابقه دیرینه داشتند مانند ارمنستان. در برخی از این کشور ها نیز مرز های جغرافیایی از گذشته وجود داشته است. مانند کشور های آسیای مرکزی ( قزاقستان؛ ازبکستان؛ ترکمنستان؛ تاجیکستان؛قرقیزستان) و منطقه قفقاز ( آذربایجان ؛ گرجستان؛ ارمنستان ).استقلال بعضی از این کشور ها با آرامش همراه بود نظیر جمهوری چک و جمهوری اسلواکی که از تقسیم کشور چکسلواکی سابق حاصل شد.اما کشور هایی هم هستند که استقلال را با جنگی خونین تجربه کردند.مانند بوسنی و تیمور شرقی. عکس حالت فوق نیز در همین دوران وجود داشت به نحوی که برخی از کشور های دو پاره  به وحدت رسیدند مانند  جمهوری یمن و جمهوری آلمان.همچنین تغییرات عمده ای نیز در کشور هایی بوجود آمد که علیرغم حفظ نام قبلی؛ مشخصات جغرافیایی تازه یافتند مانند جمهوری فدراتیو روسیه و یوگسلاوی.( البته یوگسلاوی در سال ۲۰۰۳ به جمهوری صربستان و مونته نگرو تغییر نام یافت . بنابراین یوگسلاوی سابق به پنج کشور جدید تبدیل شد که عبارتند از : اسلونی ؛ کرواسی؛ بوسنی و هرزه گوین ؛ مقدونیه ؛ صربستان و مونته نگرو )در سال ۲۰۰۶ صربستان و مونته نگرو نیز از هم جدا شدند و نام یوگسلاوی برای همیشه به تاریخ پیوست و این دو کشور به صورت مستقل در نقشه جهانی ظاهر شدند.در سال ۲۰۰۸ نیز منطقه خودمختار کوزوو از صربستان جدا شده و اعلام استقلال نمود و اینگونه یوگسلاوی سابق به هفت کشور مستقل تقسیم شد. گویا هنوز تجزیه یوگسلاوی از سال ۱۹۹۱کامل نشده است.

در منطقه بالتیک کشور های استونی ؛ لاتوی (لتونی ) و لیتوانی ظهور یافتند و در  شرق اروپا شاهد ظهور کشور های بلاروس ( روسیه سفید) ؛ مولداوی  و اوکراین هستیم.

در حوزه اقیانوس کبیر  علاوه بر کشور تمور شرقی ؛ کشور پالوئو به استقلال رسیده است که مجمع الجزایری متشکل از ۲۰۰ جزیره است و در ۵۰۰ مایلی جنوب شرقی فیلی پین واقع شده است.

در همین دوران دو نام جدید در قاره آفریقا مطرح شد. نامیبیا که از افریقای جنوبی مستقل شده و اریتره که از کشور  اتیوپی مستقل شده  است. البته برخی کشور ها تغییر نام دادند مانند کشور زئیر نیز به جمهوری دمکراتیک کنگو ؛ ساموآی غربی به ساموآ ؛ جمهوری فیجی به جمهوری مجمع الجزایر فیجی ؛ جمهوری کومور به اتحادیه مجمع الجزایر کومور تغییر نام داده اند.

منبع: www.factmonster.com

زلزله در سیچوان چین

 زلزله در  سیچوان چین

این زلزله بعد از ظهر امروز  دوشنبه 12 مه 2008 - 23 اردیبهشت 1387 ساعت دو و بیست و هشت دقیقه به وقت محلی در نود و دو کیلومتری شمال غربی شهر چنگدو، مرکز استان سیچوان اتفاق افتاد.

زلزله ای به قدرت هشت و هفت دهم ریشتر، . شدت زلزله به حدی بود که در شرق و جنوب شرقی آسیا نیز احساس شد. در شهر جونگ کینگ، سقف یک مدرسه فرو ریخت و پنج کشته (چهار کودک) و بیش از یکصد زخمی بر جای گذاشت. خبرگزاری رسمی چین گفته است که آمار تلفات، بیشتر از این رقم خواهد بود. زلزله در ساعات اولیه بعد از ظهر به وقت محلی در یکصد کیلومتری شمال غربی شهر چنگدو، مرکز استان سیچوان اتفاق افتاد. ارتباطات با این شهر که دارای ده میلیون نفر جمعیت است به دنبال زلزله، مختل شده است. دولت چین برای رسیدگی به اوضاع و کمک به زلزله زدگان ارتش را به منطقه فرستاده است. در پکن، پایتخت، شانگهای و هنگ کنگ ساختمان های بلند زلزله را احساس کردند و مقامات، این ساختمان ها را تخلیه کردند. این زلزله در بانکوک، پایتخت تایلند و تایپه، پایتخت تایوان نیز احساس شد. هو جینتائو، رئیس جمهور چین طی فرمانی خواهان تلاش های همه جانبه برای نجات قربانیان این زلزله شده است. ون جیابائو، نخست وزیر چین نیز شخصا برای نظارت بر مراحل کمک رسانی و امداد به منطقه سفر کرده است.

قام های این استان می گویند که هزاران نفر دیگر نیز احتمالا در زیر آوار دفن شده و زخمی شده اند.آمار تلفات حدود ۵۱ هزار کشته و ۳۰هزار زیر آوار مانده اند.

خبرگزاری ها گفته اند که این شدیدترین زلزله چین طی سه دهه اخیر است. بر اثر این زلزله حداقل هشت مدرسه و یک بیمارستان تخریب شده اند.

خبرگزاری شینهوای چین گزارش داده که به دنبال زلزله شدید در جنوب غرب این کشور، نزدیک به نهصد دانش آموز زیر آوار دفن شده اند. این خبرگزاری گفته است که این حادثه به دنبال ریزش سقف یک دبیرستان در استان سیچوان رخ داده است.

گزارش شده که در برخی نواحی، تا هشتاد درصد ساختمان ها فرو پاشیده اند که این منجر به افزایش تلفات شده است.

شدت این زلزله به گفته مرکز زلزله شناسی چین هفت و هشت دهم ریشتر بود. شدت زلزله به حدی بود که در شرق و جنوب شرقی آسیا نیز احساس شده است.

در گزارش های اولیه آمده بود که در شهر جونگ کینگ، سقف یک مدرسه فرو ریخت و پنج کشته (چهار کودک) و بیش از یکصد زخمی بر جای گذاشت. ارتباطات با این شهر که دارای ده میلیون نفر جمعیت است به دنبال زلزله، مختل شده است.

دولت چین برای رسیدگی به اوضاع و کمک به زلزله زدگان ارتش را به منطقه فرستاده است.

در پکن، پایتخت، شانگهای و هنگ کنگ ساختمان های بلند زلزله را احساس کردند و مقامات، این ساختمان ها را تخلیه کردند. این زلزله در بانکوک، پایتخت تایلند و تایپه، پایتخت تایوان نیز احساس شد.

هو جینتائو، رئیس جمهور چین طی فرمانی خواهان تلاش های همه جانبه برای نجات قربانیان این زلزله شده است. ون جیابائو، نخست وزیر چین نیز شخصا برای نظارت بر مراحل کمک رسانی و امداد به منطقه سفر کرده است.

توفان نارگیس

آمار تلفات توفان نارگیس به حدود ‪۱۳۵‬هزار نفر رسید

تلویزیون دولتی میانمار،برمه سابق، روز جمعه اعلام کرد که آمار قربانیان توفان نارگیس که ‪ ۱۴‬اردیبهشت در این کشور رخ داد جمعا به ‪ ۱۳۳‬هزار و ‪۶۵۵‬ نفر رسیده است که از این میان ‪ ۷۷‬هزار و ‪ ۷۳۸‬کشته و ‪ ۵۵‬هزار و ‪ ۹۱۷‬ناپدید شده اند.

آخرین آماری که روز پنجشنبه در این کشور منتشر شد از ‪ ۴۳‬هزار نفر کشته و نزدیک به ‪ ۲۷‬هزار نفر ناپدید شده خبر داده بود.

 سرعت بادهایی که به مناطق غرب برمه برخورد کرد تا 190 کیلومتر در ساعت رسید.

به گزارش خبرگزاری فرانسه از رانگون، تلویزیون میانمار تاکید کرد که منابع رسمی تاکنون به خاطر شرایط نامناسب جوی حاکم بر این کشور نتوانسته بودند آمار دقیقی ارائه کنند.

توفان نارگیس که در بخشهای جنوبی میانمار روی داد وخیم‌ترین فاجعه تاریخ این کشور شناخته شده است.

در این توفان همچنین ‪ ۱۹‬هزار نفر و ‪ ۳۵۹‬نفر زخمی شده اند

جغرافیای پزشکی

جغرافیای پزشکی

روزنامه جام جم 18/2/87

طرح گسترده بررسی ارتباط بیماری‌ها با آلاینده‌های زمین‌شناسی اجرا می‌شود

 

زمین ، حلقه ای‌ گمشده برای بیماری‌ها

 با توجه به حجم فراوان توانمندی‌‌های معدنی در سطح ایران و به تبع آن، توسعه فعالیت‌های صنعتی و معدنی، پیچیدگی زمین‌شناسی و از طرف دیگر، گسترش شهرسازی و وجود بیماری‌هایی با علل نامعلوم، بررسی‌های زمین‌شناسی پزشکی در ایران ضروری به نظر می‌رسد. به این منظور، پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین کشور پس از انجام بررسی‌ها در سطح ملی و بین‌المللی تدوین بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی را در دستور کار خود قرار داده است. این بانک در واقع با هدف ارائه اطلاعات پایه، شناسایی عوامل و فرآیندهای زمین‌شناسی موثر بر سلامت، جلوگیری یا کاهش مخاطرات زیست محیطی و ایجاد ظرفیت‌های پژوهشی برای علاقه‌مندان و متخصصان ایجاد شده است. تدوین بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی، فصل آغازین ایجاد ظرفیت مطالعات این رشته در ایران خواهد بود.

شرایط زمین‌شناسی مناسب، لازمه وجود حیات در هر منطقه‌ای از کره زمین است. آنچه به صورت اولیه اهمیت دارد اکسیژن، آب و محیطی است که جانداران بتوانند در آن زندگی کنند. این موارد از ابتدای زندگی بشر برای انسان مشخص بوده و به همین دلیل، جوامع انسانی در مناطقی که این شرایط وجود داشت، گسترش یافته است.

اما با گذشت زمان و احتیاج به منابع طبیعی، بشر بیشتر در معرض عوامل محیطی خاص قرار گرفت.به همین علت هم در مراجع تاریخی بسیاری از تمدن‌‌ها، به رابطه محیط و سلامت انسان توجه شده است. در بسیاری از این مراجع، مشکلات سلامت ذکر شده با محیط‌های شغلی ارتباط داده شده است، ولی در برخی موارد ارتباط با محیط طبیعی نیز به عنوان یک منشا برای مشکلات سلامت آورده شده است؛ به عنوان مثال در یک کتاب پزشکی چینی که به 3 قرن پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد به رابطه محیط زیست و سلامت اشاره و وجود بیماری‌های تنفسی مرتبط با خرد کردن سنگ‌ها، سمیت سرب در مشاغل و همچنین خاصیت سمی‌نقره، مس، آنتیموان و جیوه اثبات شده است.

در حال حاضر هم با گسترش علوم جدید و انجام تحقیقات گسترده در ارتباط با تاثیرات محیطی بر سلامت انسان، وجود رابطه بین شرایط زمین‌شناسی و سلامت به طرز شگفت‌آوری به اثبات رسیده است. در نتیجه با توجه به اثبات علمی‌ ارتباط بسیاری از بیماری‌ها با زمین‌شناسی، شاخه جدیدی از علم به نام زمین‌شناسی پزشکی بنیان نهاده شده است. این علم جدید در واقع به بررسی ارتباط میان عوامل زمین‌شناسی با سلامت انسان‌ها و جانوران و تأثیر عوامل زیست محیطی بر پراکندگی جغرافیایی بیماری‌های مرتبط می‌پردازد؛ بنابراین زمین‌شناسی پزشکی موضوعی گسترده و پیچیده است که برای شناسایی، کاهش یا حل مشکلات موجود نیاز به ارتباط با رشته‌های مختلف علمی‌دارد.

هم اکنون در سراسر دنیا، فعالیت‌های زیادی در این ارتباط در حال انجام است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به طرح اطلس ژئوشیمی‌ اروپا که با مشارکت 26 کشور اروپایی در حال انجام است، اشاره کرد.  در همین خصوص با توجه به تنوع شرایط و فاکتورهای زمین‌شناسی در ایران، از مدت‌ها پیش ضرورت تشکیل پایگاه داد‌ه‌های زمین‌شناسی پزشکی ایران ضروری به نظر می‌رسید. به همین منظور، تاکنون فعالیت‌های بسیار زیادی طی 3 سال گذشته در پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین ایران انجام گرفته است.

فعالیت پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین را می‌توان در قالب جمع‌آوری اطلاعات مربوط به بیماری‌های مرتبط با زمین‌شناسی، تهیه ساختار بانک اطلاعاتی و فرم‌های گردآوری اطلاعات، جمع‌آوری اطلاعات موارد اثبات شده و شناسایی مناطق پرخطر در ایران اشاره کرد. در مجموع می‌توان نتایج تهیه بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی را در کمک به آمایش سرزمین، ایجاد ظرفیت ملی برای شناسایی مناطق پرخطر، بهبود وضعیت سلامت ساکنان مناطق پرخطر و کاهش هزینه‌های درمانی، تهیه گزارش‌های هدفمند زمین‌شناسی پزشکی، ارتقای شفافیت گزارش‌دهی بیماری‌ها و تهیه نقشه‌های پراکندگی بیماری‌ها دانست، درضمن پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین کشور در تلاش است با تهیه بانک داد‌ه‌های زمین‌شناسی پزشکی و همچنین مشارکت فعال نهادهای ذی‌ربط در این خصوص، گام جدیدی در بهبود سلامت هموطنان بردارد.   رابطه زمین و سلامت جدی است‌عناصر سمی ‌موجود در خاک و سنگ، حاصل فعالیت ژئو شیمیایی طبیعی یا فعالیت‌های انسانی هستند و معمولا از طریق آشامیدن و نوشیدن وارد بدن می‌شوند و بر سلامت انسان اثر می‌گذارند. از آنجا که آب آشامیدنی معمولا به طور طبیعی تامین می‌شود و عمدتا متاثر از شرایط محلی است، ورود بیش از اندازه برخی ترکیبات غیر آلی به بدن از طریق آب آشامیدنی باعث بروز مشکلاتی در برخی کشورها شده است.

از بیماری‌های جهانی مربوط به زمین‌شناسی پزشکی می‌توان به گواتر (کمبود ید) و بیماری مربوط به فزونی یا کمبود عناصر خاص مانند فلورین و سلنین اشاره کرد. بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط با سختی آب (متاثر از محیط جغرافیایی) نیز یکی از موضوعات زمین‌شناسی پزشکی است؛ همچنین درباره ارتباط زمین‌شناسی پزشکی و بلایای طبیعی بایدگفت تکان های شدید زمین موجب انتشار بعضی هاگ‌ها و عناصر در هوا و شیوع بیماری می‌شود.به عنوان مثال در زلزله 1994 امریکا اشاره کرد که بر اثر تکان‌های زمین نوعی هاگ به نام کوکسای در فضا پخش شده است و متعاقب آن بیماری عفونی کوکسای در میان مردم شایع شد.

در همین ارتباط به گفته مریم ناوی، مسوول بانک زمین‌شناسی پزشکی، با توجه به تنوع شرایط و فاکتورهای زمین‌شناسی در ایران، محدود بودن مطالعات زمین‌شناسی پزشکی و دسترسی نداشتن به اطلاعات موجود، تشکیل پایگاه داد‌ه‌های زمین‌شناسی پزشکی ایران ضروری به نظر می‌رسید. جمع‌آوری اطلاعات مربوط به بیماری‌های مرتبط با زمین‌شناسی، تهیه ساختار بانک اطلاعات و فرم‌های گردآوری اطلاعات، جمع‌آوری اطلاعات موارد اثبات شده و شناسایی مناطق پرخطر در ایران از جمله اقدامات این شاخه از علم هستند.

در این میان هرچند نقشه‌ای در مورد شیوع بیماری‌های ناشی از تاثیر عناصر در کشور نداریم، ولی در بانک داد‌ه‌های زمین‌شناسی پزشکی ایران، نقشه‌های پراکندگی مرگ و میرهای ناشی از بیماریها طی سال‌های 80 تا 82 تهیه شده است که از طریق سایت پایگاه داد‌ه‌های علوم زمین قابل دسترسی است. تهیه گزارش‌ها و نقشه‌های عناصر با نگرش ویژه بر زمین‌شناسی پزشکی از دیگر اطلاعات این بانک است.   نگرشی جدید بر منشا بیماری هااولین بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی به وسیله محققان پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین کشور ایجاد شد که در این بانک نقشه‌های عناصر با نگرش ویژه بر زمین‌شناسی پزشکی تهیه می‌شود تا گامی‌ در جهت بهبود و ارتقای کیفیت سلامت جامعه برداشته شود.

ناوی، ارائه اطلاعات پایه و شناسایی فرآیندهای زمین‌شناسی موثر بر سلامت، ایجاد ظرفیت‌های پزشکی برای متخصصان علوم زمین و پزشکی، ارتقای آگاهی‌های عمومی، ارائه نقشه‌های پراکندگی بیماری‌ها و عناصر را از جمله اهداف این بانک ذکر کرد.

به طور کلی زمین‌شناسی پزشکی، علمی‌است که به بررسی ارتباط میان عوامل زمین‌شناسی و سلامت انسان‌ها و جانوران و تاثیر عوامل زیست محیطی بر پراکندگی جغرافیایی بیماری‌های مرتبط می‌پردازد. با توجه به اثبات علمی‌ارتباط بسیاری از بیماری‌ها با زمین‌شناسی، شاخه جدیدی از علم به نام زمین‌شناسی پزشکی بنیان نهاده شد.

این علم جدید، موضوعات میان رشته‌ای پزشکی و زمین‌شناسی را مورد بررسی قرار می‌دهد. ناوی، تشکیل گروه کاری بین‌المللی زمین‌شناسی پزشکی توسط انجمن بین‌المللی زمین‌شناسی در سال 1996 را اولین اقدام رسمی‌در این زمینه ذکر کرد و افزود: در ادامه این فعالیت‌ها در سال 2000 یونسکو اقدام به تعریف طرحی در ارتباط با زمین‌شناسی پزشکی کرد که پس از انجام فعالیت‌های مقدماتی، انجمن بین‌المللی زمین‌شناسی پزشکی در سال 2004 با حضور 150 متخصص از 71 کشور دنیا تاسیس شد و در سال 2006 به طور رسمی‌آغاز به کار کرد.

اولین عنصری که درپایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین کشور مورد مطالعه قرار گرفت، آرسنیک بود.در این مطالعه ابتدا تمام بیماری‌هایی که عنصر آرسنیک در بروز آنها موثر بوده، شناسایی و نقشه پراکندگی این بیماری‌ها در ایران تهیه شد. ضمن آنکه نقشه‌های مربوط به تمامی‌ منابع آرسنیک از جمله ژئوشیمی‌آرسنیک، ذخایر معدنی، کانی‌های همراه و غیره نیز تهیه شده است.

ناوی تاکید کرد: این نقشه می‌تواند برای بررسی عنصر آرسنیک به عنوان یکی از عوامل موثر بر بیماری در مناطقی با شیوع بالا مورد استفاده متخصصان قرار گیرد. وی از تهیه نقشه تمامی‌عناصر و بیماری‌های مرتبط با آن در این بانک خبر داد و گفت: تهیه این نقشه از برنامه‌های آینده بانک زمین‌شناسی پزشکی است که امیدواریم گامی‌در جهت بهبود و ارتقای کیفیت سلامت جامعه باشد.

به گفته او، با توجه به حجم فراوان توانمندی‌‌های معدنی در سطح ایران و به تبع آن توسعه فعالیت‌های صنعتی و معدنی، پیچیدگی زمین‌شناسی و از طرف دیگر گسترش شهرسازی و وجود بیماری‌هایی با علل نامعلوم، بررسی‌های زمین‌شناسی پزشکی در ایران ضروری به نظر می‌رسید و به این منظور پایگاه ملی داد‌ه‌های علوم زمین کشور پس از انجام بررسی‌ها در سطح ملی و بین‌المللی تدوین بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی را در دستور کار خود قرار داده است. مطمئنا تدوین بانک اطلاعات زمین‌شناسی پزشکی فصل آغازین ایجاد ظرفیت مطالعات این رشته در ایران است

سوالات درس هجدهم کتاب جغرافیا (۱) وی‍ژه علوم انسانی

سوالات درس هجدهم

1-پراکندگی فضایی یعنی چه؟مثال بزنید.

2-از هندسه بیشتر در چه شاخه ای از جغرافیا استفاده می شود؟

3-اقلیم شناسی(آب و هواشناسی) و ژئومورفولوژی یافته های کدامیک از علوم را در اختیار جغرافیا قرار می دهند؟

4-در جغرافیای رفتاری،از داده های کدام علوم استفاده می شود؟

5-فکر می کنید جغرافیای تاریخی یعنی چه؟توضیح دهید و مثال بزنید.

6-شاخه های فنون جغرافیایی را نام برده و علوم مرتبط با آنها را ذکر کنید.

7-شاخه های جغرافیای طبیعی و علوم وابسته به آن را نام ببرید.

8-شاخه های جغرافیای انسانی و علوم وابسته به آن را نام ببرید.

9-شاخه های اصلی علم جغرافیا را نام ببرید.

10-کاربردموضوعات جغرافیای طبیعی چیست؟

11-موضوع مورد مطالعه ی جغرافیای طبیعی کدام است؟

12-موضوع مورد مطالعه ی جغرافیای انسانی کدام است؟

13-کاربرد موضوعات جغرافیای انسانی چیست؟

14-توسعه در لغت و اصطلاح به چه معنا است؟

15-به چه دلایلی جغرافیدانان وارد میدان مطالعات اقتصادی و اجتماعی شده اند؟

16-رابطه ی بین جغرافیای طبیعی و انسانی را بنویسید.

17-باتوجه به درآمد کشور ها و معیارهای اقتصادی،کشورهای جهان به چند گروه عمده تقسیم می شوند؟

18-بعد از جنگ جهانی دوم،کشورهای جهان به چند گروه تقسیم شدند؟

19-باتوجه به در آمد کشورها و معیارهای اقتصادی کشورهای جهان به چند دسته تقسیم می شوند؟

20-منظور از توسعه ی پایدار چیست؟

21-ابعاد چهارگانه توسعه ی پایدار را نام ببرید.

22-بعد اقتصادی و بعد مکانی توسعه ی پایدار را توضیح دهید.

23-بعد فرهنگی و اجتماعی واکولوژیکی توسعه ی پایدار را توضیح دهید.

24-برای محاسبه میزان توسعه ی کشورها از چه شاخص هایی استفاده می کنند؟

تهیه کننده : محمد تاجیک سرگروه جغرافیای مدارس جمهوری اسلامی ایران در قطر

نقش رستم

نقش رستم نام یک پایگاه باستانی در استان فارس ایران است که یادمان‌هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده است.

از جمله یادمان‌های نقش رستم می‌توان به آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی (از جمله داریوش کبیر و خشایارشا)، نقش برجسته‌هایی از وقایع مهم دوران ساسانیان (از جمله تاجگذاری اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم)، بنایی موسوم به کعبه زرتشت و نقش‌برجسته ویران‌شده‌ای از دوران عیلامیان اشاره کرد. نقش رستم در فاصله 6 و نیم کیلومتری از تخت جمشید واقع شده است و نام آن مانند نام‌های تخت جمشید، نقش رجب و بسیاری نام‌های مکان‌های تاریخی دیگر، وجه تسمیه تاریخی ندارد.
آرامگاه چهار شاه هخامنشی در نقش رستم جای گرفته است. هر چهار آرامگاه شکلی صلیبی دارند و در دل کوه با ارتفاع قابل توجهی از سطح زمین قرار دارند.ر آرامگاه داریوش اول
از بین چهار آرامگاه موجود، فقط این آرامگاه کتیبه دارد و تعلق آن به داریوش اول محرز است. در شاخه بالایی آرامگاه، شاه با لباس پارسی و کمان به دست بر روی سکویی سه پله ایستاده و در حال انجام مراسمی است که می‌تواند شاهی یا مذهبی باشد. تصویر فروهر یا به عقیده‌ای اهورا مزدا در بالای سر و پیشاپیش پادشاه قرار گرفته است و شاه دست خود را به علامت احترام رو به این تصویر گرفته. سی تن از نمایندگان قبایل مختلف تخت شاهی و سکوی سه پله روی آن را حمل می‌کنند.
در قسمت میانی آرامگاه حفره‌ای وجود دارد که ورودی آن مشابه درها و سرستون‌های هخامنشی در سنگ حجاری شده و نمایی از یک ساختمان مشابه ساختمان‌های تخت‌جمشید را نشان می‌دهد.
درون حفره‌ی آرامگاه سه اتاقک در دل کوه کنده شده است که در هر یک سه گور صندوق مانند قرار دارد. تمام این اتاقک‌ها و گورها خالی‌اند و احتمالاً توسط لشکر اسکندر غارت شده‌اند.

تصویری از نقش رستم

آرامگاه خشایارشاه

این آرامگاه در سمت راست آرامگاه داریوش اول قرار گرفته و بجز فقدان کتیبه و برخی اختلاف‌های جزئی در نقش‌های برجسته، کاملاً مشابه آن آرامگاه است. از میان آرامگاه‌های چهارگانه مورد بحث، آرامگاه خشایارشا بهتر از همه حفظ شده است و جزئیات سنگ‌تراشی‌های آن سالم مانده‌اند.
معماری داخل حفره‌ی آرامگاه با آرامگاه داریوش اول تفاوت‌های اساسی دارد
آرامگاه اردشیر اول
این آرامگاه در سمت چپ آرامگاه داریوش اول واقع شده است و حجاری آن در مقایسه با دو آرامگاه پیشین بسیار بی‌دقت است.
آرامگاه داریوش دوم
این آرامگاه غربی‌ترین (منتهی الیه سمت چپ) آرامگاه هخامنشی نقش رستم است و آن را به داریوش دوم منتسب می‌دانند.